Những câu hỏi về trường học, ngành học và công việc sau khi tốt nghiệp luôn là mối quan tâm hàng đầu của các bạn sinh viên và cả những bậc phụ huynh. Trong bối cảnh xã hội phát triển và nền kinh tế 4.0 đặt ra nhiều thách thức, tấm bằng đại học với kỹ năng chuyên môn cụ thể không còn là yếu tố duy nhất đảm bảo cho một công việc ổn định. Vậy điều gì giúp các bạn sinh viên sẵn sàng làm việc và thích nghi với sự thay đổi? Theo báo cáo từ Diễn đàn Kinh tế thế giới, tư duy phản biện, khả năng sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề là những yếu tố then chốt giúp con người thích ứng với môi trường làm việc trong thế kỷ 21. Đây cũng chính là giá trị cốt lõi của nền giáo dục khai phóng. Vậy giáo dục khai phóng là gì? Hãy cùng Fulbright khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây.
NỘI DUNG BÀI VIẾT
>> Xem thêm:
Giáo dục khai phóng là gì?
Giáo dục khai phóng (tiếng Anh: Liberal Arts Education) là một triết lý giáo dục hướng đến việc đào tạo những con người toàn diện, có khả năng thích ứng với sự thay đổi và tự học hỏi trong suốt cuộc đời. Không chỉ truyền đạt kiến thức, giáo dục khai phóng còn tập trung vào việc phát triển tư duy phản biện, khả năng sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề cho người học.
Kiến thức trong giáo dục khai phóng không bị giới hạn trong một lĩnh vực cụ thể. Mô hình này cho phép sinh viên tự do học tập và nghiên cứu đa dạng lĩnh vực bên cạnh ngành học chính. Sinh viên không chỉ được tiếp cận với kiến thức khoa học tự nhiên, toán, lý, hóa, sinh mà còn có cơ hội khám phá các lĩnh vực nghệ thuật, nhân văn và khoa học xã hội.
Mô hình giáo dục uy tín này đã phát triển qua nhiều thế kỷ tại Hoa Kỳ, được áp dụng rộng rãi ở Châu Âu và nhiều nước Châu Á. Một số trường đại học khai phóng nổi tiếng ở Mỹ (tiếng anh: Liberal Arts College) theo U.S.News như Williams College, Amherst College, Pomona College, Swarthmore College,… Tại Việt Nam, Fulbright là trường đại học đầu tiên ứng dụng triết lý giáo dục khai phóng trong giảng dạy. Các Fulbrighters được kỳ vọng trở thành những cá nhân bản lĩnh, linh hoạt và sẵn sàng dẫn đầu tương lai của Việt Nam cũng như thế giới.
Fulbright là trường đại học đầu tiên ứng dụng triết lý giáo dục khai phóng trong giảng dạy tại Việt Nam (Nguồn: Fulbright)
Tại sao nên chọn giáo dục khai phóng?
Giáo dục khai phóng ngày càng được áp dụng rộng rãi trên thế giới. Nó được xem là xu hướng giáo dục của tương lai giúp học sinh phát triển những kỹ năng cần thiết để thành công trong thế kỷ 21. Dưới đây là một số lý do tại sao học sinh và phụ huynh nên chọn mô hình giáo dục khai phóng.
Đối với các bạn học sinh
Giáo dục khai phóng khuyến khích học sinh tiếp cận nhiều lĩnh vực kiến thức khác nhau. Qua đó, các bạn sẽ có cơ hội khám phá sở thích, năng khiếu và tiềm năng của bản thân. Với kiến thức sâu rộng và hiểu biết về bản thân, học sinh sẽ có cơ sở để lựa chọn ngành học phù hợp với sở thích, năng lực và định hướng tương lai.
Trong thế giới biến chuyển không ngừng, con người cần trang bị cho mình khả năng thích ứng linh hoạt. Giáo dục khai phóng đóng vai trò như kim chỉ nam dẫn dắt người học tiếp cận kiến thức từ nhiều lĩnh vực và tìm kiếm mối liên kết giữa các ngành học để có góc nhìn toàn diện về các vấn đề và tìm ra giải pháp sáng tạo. Đây là chìa khóa giúp con người bồi dưỡng sự linh hoạt và có khả năng tự học suốt đời để có thể vượt qua mọi thử thách trong tương lai.
Kinh tế tri thức bùng nổ dẫn đến nhu cầu ngày càng cao về nguồn nhân lực chất lượng có trình độ chuyên môn và khả năng sáng tạo. Trong bối cảnh đó, giáo dục khai phóng nổi lên như một phương pháp giáo dục tiên tiến trang bị cho người học những kỹ năng cần thiết để thành công trong tương lai nhờ đào tạo theo hướng liên ngành và khuyến khích trải nghiệm thực tế.
Câu chuyện thành công của Mark Zuckerberg, nhà sáng lập Facebook là minh chứng rõ ràng cho sức mạnh của giáo dục khai phóng. Hành trình học tập và sự nghiệp của ông cho thấy sự kết hợp hài hòa giữa kiến thức chuyên môn và kỹ năng mềm được bồi dưỡng thông qua chương trình giáo dục khai phóng. Thời trung học, Mark Zuckerberg chọn học tiếng Latin, một môn học tưởng chừng không liên quan đến công nghệ hay kinh doanh. Tuy nhiên, chính việc tiếp cận ngôn ngữ này đã giúp ông rèn luyện tư duy logic, khả năng phân tích và giải quyết vấn đề – những kỹ năng vô cùng quan trọng trong lĩnh vực lập trình và phát triển mạng xã hội. Lên đại học, Mark Zuckerberg theo học ngành Tâm lý học. Nhờ vậy, ông có thể hiểu rõ hơn về hành vi và tâm lý con người, yếu tố then chốt để tạo nên một mạng xã hội thu hút và giữ chân người dùng. Sau khi tốt nghiệp, Mark Zuckerberg không theo đuổi con đường học thuật hay nghiên cứu mà dấn thân vào lĩnh vực kỹ thuật máy tính. Ông đã ứng dụng kiến thức tâm lý và máy tính vào việc phát triển Facebook, tạo nên một nền tảng kết nối con người dựa trên sự thấu hiểu và chia sẻ.
Đối với các bậc phụ huynh
Hạnh phúc của cha mẹ là nhìn thấy con mình được giáo dục tốt và có tương lai rạng rỡ. Giáo dục khai phóng chính là lựa chọn giúp các bậc phụ huynh an tâm về con em mình.
Thay vì gò bó trong khuôn khổ sách vở, giáo dục khai phóng tạo dựng môi trường học tập khuyến khích sự sáng tạo và tự do tư duy. Con trẻ được thỏa sức khám phá tiềm năng bản thân, phát triển toàn diện về trí tuệ, cảm xúc và kỹ năng.
Giáo dục khai phóng trang bị cho con những kỹ năng cần thiết để thành công trong thế kỷ 21, như tư duy phản biện, giải quyết vấn đề, giao tiếp hiệu quả và làm việc nhóm. Nhờ vậy, con sẽ tự tin bước vào đời và sẵn sàng đối mặt với mọi thử thách.
Lựa chọn giáo dục khai phóng, cha mẹ có thể an tâm về sự phát triển toàn diện của con em mình. Con sẽ được học tập trong môi trường giáo dục tiên tiến, được bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng cần thiết để trở thành những công dân toàn cầu, những người có ích cho xã hội.
>> Xem thêm: Trò chuyện cùng phụ huynh Fulbrighters: “Giáo dục Khai phóng đặc biệt cần thiết trong một thời đại biến động”
Các bậc phụ huynh hãy trao cho con chìa khóa thành công với nền giáo dục khai phóng (Nguồn: Fulbright)
Những hiểu lầm về giáo dục khai phóng
Trước khi được tiếp cận với định nghĩa chính xác, nhiều người có những hiểu lầm về giáo dục khai phóng. Dưới đây là một số hiểu lầm phổ biến của mọi người về mô hình giáo dục này.
Học giáo dục khai phóng là học về nghệ thuật tự do
Đây là một hiểu lầm phổ biến bởi sự nhầm lẫn khi dịch “Liberal Arts” trong “Liberal Arts College” nghĩa là “nghệ thuật tự do”, bao gồm các môn học như múa, hát, nhạc họa. Thực tế “Liberal Arts College” được dịch sang tiếng Việt là “Đại học khai phóng”. Chương trình học của các trường đại học khai phóng rất đa dạng, kết hợp các môn học từ khoa học xã hội, khoa học tự nhiên, nhân văn và nghệ thuật.
Các trường đại học khai phóng chỉ đào tạo Khoa học Xã hội
Nhận định trường đại học khai phóng chỉ đào tạo các ngành Khoa học Xã hội, Nhân văn là chưa chính xác. Thực tế chương trình học tại các trường khai phóng vô cùng đa dạng, bao hàm kiến thức từ nhiều lĩnh vực khác nhau. Dưới đây là 4 lĩnh vực chính thường được giảng dạy trong chương trình khai phóng:
- Khoa học Xã hội (Social Sciences): Nhân chủng học, Kinh tế học, Xã hội học, Tâm lý học, Luật,…
- Nhân văn (Humanities): Văn học, Ngôn ngữ học, Lịch sử, Triết học,…
- Khoa học Tự nhiên (Natural Sciences): Toán, Hoá, Sinh, Vật lý, Địa lý, Khoa học Trái đất, Khoa học Môi trường,…
- Nghệ thuật (Creative Arts): Lịch sử nghệ thuật, Kịch sân khấu, Âm nhạc, Nghệ thuật thị giác,…
Giáo dục khai phóng là học toàn diện tất cả các môn học
Giáo dục liên ngành và toàn diện là đặc trưng nổi bật của đại học khai phóng. Tuy nhiên, khái niệm “toàn diện” được định nghĩa dựa trên góc nhìn và lựa chọn của mỗi sinh viên. Mô hình giáo dục này đề cao sự tự do lựa chọn, sinh viên được tự do theo đuổi sở thích và định hướng nghề nghiệp của bản thân thông qua việc lựa chọn các môn học phù hợp.
Đại học khai phóng có thể là một sự lãng phí
Khi chưa hiểu giá trị của giáo dục khai phóng, nhiều người cho rằng mô hình giáo dục này là một sự lãng phí thời gian và tiền bạc vì sinh viên học cả những môn không trực tiếp liên quan đến chuyên ngành. Nghiên cứu của Richard A. Detweile cho thấy lợi ích tiềm năng của việc học đa dạng các môn học. Theo đó, 31-72% sinh viên học các môn học ngoài chuyên ngành có khả năng thăng tiến lên vị trí quản lý.
Giáo dục khai phóng hướng đến mục tiêu cung cấp cho sinh viên nền tảng kiến thức và kỹ năng cần thiết để hiểu rõ và thích nghi với những thay đổi nhanh chóng của xã hội hiện đại. Sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học khai phóng được trang bị khả năng thích ứng linh hoạt, tư duy sáng tạo, tư duy liên ngành và kỹ năng giải quyết vấn đề hiệu quả. Nhờ vậy, họ dễ dàng hòa nhập và thành công trong môi trường làm việc luôn biến động. Với những bạn trẻ 18 tuổi đang trong giai đoạn khám phá bản thân và định hướng tương lai, đại học khai phóng là một lựa chọn đầu tư thông minh giúp các bạn phát triển toàn diện và sẵn sàng cho những thử thách phía trước.
>>> Xem thêm:
Giáo dục khai phóng hướng đến mục tiêu cung cấp cho sinh viên nền tảng kiến thức và kỹ năng cần thiết để hiểu rõ và thích nghi với những thay đổi nhanh chóng của xã hội hiện đại. (Nguồn: Fulbright)
Mô hình giáo dục khai phóng tại Trường Đại học Fulbright Việt Nam
Trường Đại học Fulbright Việt Nam (tiếng Anh: Fulbright University Vietnam) là trường đại học độc lập, phi lợi nhuận, theo mô hình giáo dục khai phóng uy tín của Hoa Kỳ. Fulbright cung cấp các chương trình đào tạo cử nhân trong các lĩnh vực Nhân văn, Khoa học Xã Hội, Khoa học và Kỹ thuật, Toán và Máy tính.
Chương trình giảng dạy và môi trường học thuật của Fulbright lấy người học làm trung tâm, tôn trọng giá trị riêng của mỗi cá nhân. Mục tiêu của Fulbright là khai phá tối đa tiềm năng của mỗi sinh viên, bồi dưỡng họ trở thành những nhà cá nhân bản lĩnh, linh hoạt và sẵn sàng dẫn dắt tương lai của Việt Nam và thế giới.
Năm nhất tại Fulbright bắt đầu với Chương trình đào tạo nền tảng gồm năm môn học thiết yếu. Chương trình được thiết kế tạo môi trường học tập bình đẳng cho sinh viên từ mọi xuất phát điểm, giúp các bạn khám phá tiềm năng bản thân và khắc phục những hạn chế trong kiến thức. Những thử thách trong chương trình nền tảng sẽ là khởi đầu cho hành trình phát triển năng lực tư duy phản biện, ứng dụng kiến thức chuyên ngành và giải quyết vấn đề hiệu quả. Sinh viên cũng sẽ lồng ghép các môn học các môn Khám phá và Tự chọn để khai phóng bản thân ở đa dạng các lĩnh vực.
Từ cuối năm 2, sinh viên chính thức chọn ngành học mình muốn theo đuổi trong 11 ngành học Fulbright đang giảng dạy. Đặc biệt, sinh viên Fulbright có thể lựa chọn học ngành kép để kết hợp mối quan tâm ở các lĩnh vực khác nhau. Dưới sự hướng dẫn của các giảng viên là tiến sĩ từ các trường đại học hàng đầu thế giới dày dặn kinh nghiệm, các bạn sẽ xây dựng chương trình học riêng biệt để có thể khám phá lĩnh vực mình quan tâm một cách kỹ lưỡng và đa dạng. Các bạn sẽ tốt nghiệp với hai bằng cử nhân cùng lúc, hoặc một bằng chính và một bằng phụ.
>>> Xem thêm:
Chương trình giảng dạy và môi trường học thuật của Fulbright lấy người học làm trung tâm, tôn trọng giá trị riêng của mỗi cá nhân. (Nguồn: Fulbright)
Fulbright là trường đại học đầu tiên tại Việt Nam triển khai Chương trình Hỗ trợ Tài chính không yêu cầu hoàn lại dựa trên hoàn cảnh tài chính của gia đình bạn, để không một sinh viên nào bỏ lỡ cơ hội học tập tại Fulbright vì rào cản tài chính.
Có 6 mức hỗ trợ tài chính là 30%, 50%, 70%, 80%, 90% và 100%. Gói Hỗ trợ Tài chính tối đa có thể lên đến 100%, tùy thuộc vào điều kiện kinh tế của gia đình ứng viên bao gồm một phần hoặc toàn phần học phí trong bốn năm, phí ở ký túc xá của Fulbright trong hai năm đầu và với một số trường hợp đặc biệt sẽ bao gồm thêm sinh hoạt phí. Điều kiện là ứng viên có quốc tịch Việt Nam đang nộp đơn vào chương trình Cử nhân tại Fulbright mà gia đình không đủ điều kiện chi trả toàn bộ chi phí học tập tại trường.
Song song với quá trình nộp Hồ sơ Đề nghị Xét duyệt Hỗ trợ Tài chính, ứng viên có thể nộp đơn ứng tuyển Học bổng. Hiện nay, Fulbright có 7 chương trình học bổng dành cho ứng viên đang nộp đơn vào trường, với giá trị cao nhất là 100%.
- Học bổng Class of 2028 FulbrightUniversity Scholarship
- Học bổng Nguyễn-Phương Family
- Học bổng Nhà giáo Nguyễn Tùng Lâm
- Học bổng Bright Futures
- Học bổng Wheel Cards
- Học bổng thường niên Vietcombank – Fulbright
- Học bổng Christina Noble – Fulbright
Đăng ký tư vấn các ngành học tại Fulbright để khai phóng bản thân, kiến tạo tương lai ngay:
- Tìm hiểu về các học bổng: https://fulbright.edu.vn/vi/hoc-bong/
- Tìm hiểu về Hỗ trợ tài chính: https://fulbright.edu.vn/vi/ho-tro-tai-chinh/
- Tìm hiểu về cách ứng tuyển vào Fulbright: https://fulbright.edu.vn/vi/apply-to-us/
- Nhận tư vấn trực tiếp và trải nghiệm Fulbright cùng chúng tôi: https://fulbright.edu.vn/vi/contact-us/
Giáo dục khai phóng không chỉ là một phương pháp giáo dục, mà còn là một hành trình khai mở tiềm năng bản thân. Hãy nắm bắt cơ hội này để trở thành những công dân toàn cầu, có khả năng thích ứng và tạo ra những giá trị tích cực đóng góp cho xã hội.
