Trong một lần ăn bún chả bên hồ ở thành phố Tuyên Quang, có một chuyện khiến tôi rất kinh ngạc. Không phải vì bát bún chả khá ngon trước mặt mà vì cậu học sinh ngồi đối diện tôi. Cậu học sinh lớp 10, mời tôi đi ăn trưa và cậu ý nói tiếng Anh!.
Trong các lớp học tại trường trung học năng khiếu ở thành phố này mà tôi làm tình nguyện giảng dạy tiếng Anh năm ngoái, tôi đã làm việc với 600 học sinh có trình độ tiếng Anh khác nhau. Một số học sinh tỏ ra rất tự tin nói tiếng Anh. Nhưng lại có những người nhút nhát sợ mắc lỗi nên hiếm khi mở miệng nói.
Tôi đã ở thành phố Tuyên Quang này 8 tháng và chưa bao giờ nghe cậu học sinh ngồi ăn bún chả cùng thể hiện trong lớp học. Nhưng ở quán Bún chả, chúng tôi đã nói chuyện với nhau bằng tiếng Anh. Chúng tôi đã cười.
“Bạn không muốn nói sai một ngôn ngữ nào đó thì dễ nhất là không nói gì cả”
Có một số lỗi phát âm chỗ này hay chỗ khác nhưng sau đó tôi đã suy nghĩ liệu điều đó có quan trọng khi tôi giúp cậu ta chỉnh sửa mọi chi tiết phát âm nếu chúng tôi đi cùng nhau hay để mặc cho cậu ta, lần đầu tiên, nói chuyện tiếng Anh với tôi?
Câu trả lời đơn giản.
Tôi thử làm ngược lại. Bất cứ khi nào tôi đi chợ, tôi cố gắng giới thiệu về mình với những người bán hàng ở chợ bằng tiếng Việt rằng : “Em. Ten. La. Kyle. EM. TEN. (Người bán hàng, bối rối, sẽ nhìn tôi chằm chằm).“Khong. Khong. TEENNN la Kyle.”
Cậu học sinh đưa tôi đi chợ liền giải thích dùm: “Anh ay da noi ten cua anh ay la Kyle.” Vậy là người bán hàng liền cười và bán cho tôi một cân Thanh Long với mức giá “tuyệt vời”.
Trong thời gian làm việc tình nguyện ở tỉnh miền Bắc này, tôi nhận ra một điều đó cơ bản là giới thiệu bản thân mình bằng ngôn ngữ tiếng Việt là một trở ngại hàng ngày. Tôi đã trở nên rất nản lòng, thậm chí đôi khi không muốn mở miệng ra nói gì cả.
Bạn không muốn nói sai một ngôn ngữ nào đó thì dễ nhất là không nói gì cả. Tôi đã nản lòng với bản thân trước khi tôi thậm chí bắt đầu nỗ lực cố gắng cải thiện khả năng nói tiếng Việt của mình. Rồi, tôi rơi vào cái bẫy như nhiều học sinh của tôi khi học tiếng Anh: Đó là chẳng nói gì cả!.
Nên khi dạy học, tôi luôn khuyến khích các em học sinh nói tiếng Anh. Đúng là cách phát âm, ngữ pháp, từ vựng đóng một vai trò quan trọng nhưng tôi không nghĩ rằng chúng giúp mở rộng sự tự tin nói chung cũng như việc sẵn sàng nói một ngôn ngữ suôn sẻ.
Nó giống như việc tôi cần thường xuyên tập nói tiếng Việt và có thể mắc lỗi phát âm tiếng Việt. Khi tôi muốn cải thiện tiếng Việt của mình thì tôi vẫn hy vọng các học sinh của tôi tiếp tục nói tiếng Anh và có thể tiếp tục mắc lỗi.
Nếu bạn sống ở TP.HCM và muốn luyện tập nói tiếng Anh mà không sợ phán xét phát âm sai, hãy cho tôi biết!.
Chúng ta sẽ cùng uống trà sữa. Tôi có thể mắc lỗi nếu giới thiệu bản thân bằng tiếng Việt. Bạn có thể mắc lỗi khi phát âm tiếng Anh. Chúng ta có thể học cùng nhau. Không có vấn đề gì!.
IT’S NO.STAR.WHERE – KHÔNG SAO ĐÂU
