Đại học Fulbright giới thiệu bài viết mới về giáo dục khai phóng như một tư liệu tham khảo cho các bậc PHHS và các em học sinh Việt Nam hiểu thêm về mô hình giáo dục này ở Mỹ. Câu chuyện kỳ này là về Bates, một trong những đại học giáo dục khai phóng hàng đầu của Mỹ, liên quan việc chuẩn bị cho sinh viên của họ về hành trang tìm công việc ý nghĩa, một công việc phù hợp khả năng, đam mê và tri thức.
Phần 1: Giáo dục khai phóng: Giúp sinh viên đương đầu tương lai bất định
Phần 2:
Những trường đại học giáo dục khai phóng đặt mục tiêu “tạo ra những người tốt trước khi tạo ra những người thông minh hay những chiếc bẫy tinh vi.”
Sau khi đảm nhận vị trí Hiệu trưởng Bates một thời gian ngắn, năm 2013, Clayton Spencer tập hợp một nhóm giảng viên, nhân viên và sinh viên để phát triển một khung nền tảng cho việc biến những công việc có ý nghĩa thành một phần quan trọng của giáo dục tại Bates.
Chương trình bao gồm các khóa học được giảng dạy bởi những người có kinh nghiệm làm việc trong học kì ngắn vào tháng Năm. Hay các khóa học được pha trộn với những công việc có ý nghĩa như “Chủng tộc, Sắc tộc và Tư tưởng Nữ quyền”, “Sinh học Phân tử” và “Những câu chuyện ngắn hiện đại.”
Những lớp học truyền cảm hứng này gồm các hoạt động như thảo luận, đọc và viết bài luận về cách mà các khóa học có mối liên hệ với những công việc liên quan.
Bates cũng xây dựng một mạng lưới thực tập dành riêng cho công việc có ý nghĩa. Nhiều sinh viên thiếu cha mẹ hay các mối quan hệ cá nhân để kết nối họ với công việc và đây sẽ là nguồn lực quan trọng giúp họ làm điều đó.
Bates đã gây được nguồn quỹ 1 triệu đô la cho chương trình “công việc có ý nghĩa”. Số tiền này dùng để tài trợ thực tập cho những sinh viên không có khả năng hay hầu như không thể làm việc không lương.
Mỗi tuần, những sinh viên trong nhóm thực tập “công việc có ý nghĩa” sẽ kết nối với nhau qua mạng Internet. Họ sẽ kể về những khó khăn mà họ đang phải đương đầu – như dành phần lớn thời gian “làm bạn” với máy photocopy.
Giáo sư tâm lý học Rebecca Fraser-Thill từng là thành viên ban đầu của nhóm thiết kế chương trình làm việc có ý nghĩa và bà đã nhận được tài trợ từ chương trình để xây dựng một khóa học có tên là “Kiến trúc cuộc sống: Thiết kế tương lai của bạn.”
Tại đây, ngoài việc suy ngẫm về ý nghĩa cuộc sống, sinh viên sẽ được học những kỹ năng thường chỉ có trong cuộc sống trưởng thành sau này như cách nộp thuế và ký hợp đồng cho thuê bất động sản.
Ngoài ra, sinh viên sẽ phải đọc cuốn Đi tìm lẽ sống được viết bởi Viktor Frankl – nhà thần kinh học và bác sĩ tâm thần người Áo và viết cáo phó cho chính bản thân họ. (Điều này nghe có vẻ rùng rợn nhưng nó thực sự là một cách hiệu quả để giúp một người tập trung tâm trí vào thứ họ khao khát đạt được.)
Mục đích của khóa học là trang bị cho những người trẻ “cách làm việc, thói quen, và quan trọng là sự tự biết mình. Những điều này sẽ giúp họ có một “cuộc hôn nhân” tốt đẹp giữa nghề nghiệp và sự thỏa mãn cá nhân,” Fraser-Thill nói.
Khóa học đã có tác động lớn đến sinh viên. Callie Reynolds, một sinh viên năm cuối ở Bates và hiện là học viên trong lớp “Kiến trúc cuộc sống” cho biết: Fraser-Thill đã cho sinh viên xem một biểu đồ của Trường đại học Carleton ở Minnesota thể hiện mối quan hệ giữa chuyên ngành của sinh viên và nghề nghiệp sau này của họ.
Mọi thứ không thể đoán trước được: sinh viên ngành sinh học trở thành chủ ngân hàng, sinh viên học về kinh doanh trở thành bác sĩ. Cô nói rằng nhiều sinh viên trong lớp đã thở phào nhẹ nhõm vì họ nhận ra rằng họ không cần phải dành toàn bộ tương lai để tìm hiểu mình muốn làm gì.
“Tôi luôn nghĩ rằng bạn phải có một niềm đam mê và công việc tuyệt vời sẽ theo sau. Tôi đã luôn chờ đợi khoảnh khắc “a-ha” đó đến với mình,” Reynolds nói. Nhưng với kinh nghiệm có được từ Bates, cô nhận ra rằng “bạn phải thử mọi thứ và tạo ra niềm đam mê của chính mình – tích lũy cho mình một số kinh nghiệm nghề nghiệp – và nó có thể trở thành niềm đam mê của bạn.”
Sau khi kết thúc năm thứ hai, cô nhận được tài trợ để có một kì thực tập với các thanh thiếu niên trong thành phố. Đây là một công việc khó nhằn nhưng bổ ích, Reynolds nói – và nó giúp cô biết được việc tổ chức chương trình cộng đồng cho người dân không phải là con đường cô muốn theo đuổi.
Sau đó, cô đi theo học việc với một luật sư cấp quận và thấy mình cực kì hồi hộp mỗi lần đi làm.
Và lớp học của Fraser-Thrill đã cho cô một không gian để nhận ra rằng cô không đơn độc trong việc cảm thấy mình bị choáng ngợp bởi tất cả mọi thứ. “Thật an ủi khi biết rằng đây là một quá trình thử-và-sai.”
Khi công việc xác định bạn là ai
Khi Bates ra mắt dự án công việc có ý nghĩa, nhóm đã lên kế hoạch thu thập dữ liệu để đo lường tính hiệu quả và cải thiện chương trình khi khởi chạy. Họ khảo sát sinh viên và giáo viên hướng dẫn, thu thập phản hồi sau các sự kiện từ những người tham gia kì thực tập công việc có ý nghĩa.
Họ cũng khảo sát các nhà tuyển dụng tham gia vào chương trình. Dữ liệu mà Bates công bố sau đó cho thấy một bức tranh lạc quan. Nhiều sinh viên nói rằng chương trình đã giúp họ xác định những công việc tiềm năng trong tương lai, thiết lập các mối quan hệ, lập kế hoạch nghề nghiệp và thể hiện kỹ năng và kinh nghiệm của họ một cách hiệu quả hơn.
Trong bản báo cáo, sinh viên đề nghị nên đan cài công việc có mục đích vào lớp học (94%) và đồng ý rằng các khóa học được giảng dạy bởi những người đã đi làm là một sự bổ sung tốt cho giáo trình (96%).
97% nhà tuyển dụng cho rằng kì thực tập công việc có ý nghĩa là “giá trị gia tăng”, và 91% trong số đó cho biết những sinh viên Bates tham gia vào kì thực tập này sẽ là ứng cử viên sáng giá cho các công việc trong tương lai.
Cho đến nay, Spencer rất hài lòng với kết quả đạt được nhưng bà lưu ý rằng mục tiêu chính của mình ở phía trước là tạo ra cơ hội ngang bằng cho tất cả sinh viên.
“Những sinh viên da màu thường ít có cơ hội tiếp cận với loại hình trường đại học giáo dục khai phóng, cho nên tôi muốn chắc chắn rằng thế hệ sinh viên da màu đầu tiên của chúng tôi được hưởng nền giáo dục này sẽ tối ưu hóa bằng cấp của họ,” bà nói. Sự đủ đầy không nên được quyết định bởi sự giàu có, tầng lớp hay chủng tộc. Mọi người đều cần có cơ hội để lao đầu vào những mớ lộn xộn hòng tìm ra công việc của cuộc đời mình.
“Công việc’ không phải là thứ gì đó ‘ở ngoài kia’ trong ‘thế giới thực’ đang chờ đợi bạn, trong khi bạn đang ‘ở đây’ để ‘học đại học’ trong vòng bốn năm tới” Spencer nói trong bài phát biểu tại Trường đại học Bishop vào năm 2015.
“Công việc là nhân tố cơ bản để xác định bạn là ai và bạn sẽ trở thành ai. Và tôi hy vọng bạn sớm nhận ra rằng bạn sẽ làm việc trong suốt cả cuộc đời mình.” Hay như Annie Dillard đã nói, “Cách chúng ta tiêu phí những ngày trong đời cũng chính là cách chúng ta tiêu phí toàn bộ cuộc đời mình.”
Trong bài phát biểu khai mạc của mình, Spencer đã trích dẫn lời của nhà thần học Peter Gomes, ông đã nói rằng những trường đại học giáo dục khai phóng đặt mục tiêu “tạo ra những người tốt trước khi tạo ra những người thông minh hay những chiếc bẫy tinh vi.”
Những sinh viên trẻ sẽ có lúc đối mặt với những chiếc bẫy của cuộc đời và nhiệm vụ của Bates là làm sao để sinh viên biết cách thoát khỏi nó.
- Nguồn bài viết tham khảo: https://qz.com/1260478/this-college-is-moving-beyond-what-color-is-your-parachute-and-designing-for-students-to-find-purposeful-work/
Nguồn ảnh tham khảo, sử dụng minh hoạ: Bates College Fanpage
