Trường Chính sách Công và Quản lý Fulbright (FSPPM) vừa hoàn thành dự án Sáng kiến Đổi mới sáng tạo vì người dân (gọi tắt là Sáng kiến CPII), một dự án do Chương trình Phát triển Liên hiệp quốc (UNDP) khởi xướng trong khuôn khổ Chương trình đo lường chỉ số hiệu quả Quản trị và Hành chính công cấp tỉnh PAPI. Dự án nhằm tìm kiếm và thúc đẩy các sáng kiến ở cấp độ địa phương, được cam kết bởi lãnh đạo cấp tỉnh nhằm giải quyết những vấn đề đang tồn tại trong quản lý công do người dân nhận diện, và sẽ được thực thi một cách minh bạch để huy động hành động chung của cộng đồng.
FSPPM đồng hành UNDP thực hiện dự án này trong giai đoạn đầu từ tháng 10/2020 đến tháng 10/2021. Giai đoạn này của dự án nhằm mục đích tạo nền tảng cho UNDP nhận diện và đánh giá một cách công bằng các địa phương quan tâm đến việc tham gia sáng kiến.
Trong báo cáo tổng kết giai đoạn 1 (xem tại đây), nhóm nghiên cứu FSPPM và UNDP đã đưa ra các kết quả của dự án dựa trên các chuyến nghiên cứu thực địa tới các tỉnh Thừa Thiên-Huế, Quảng Ninh và Hà Giang trong tháng 12/2020 và các tỉnh An Giang và Tây Ninh trong tháng 4/2021. Sau chuyến thực địa thứ hai, dự án chính thức giới thiệu Triển lãm số CPII (CPII Digital Expo) và website của triển lãm tại cpiivietnam.org, nền tảng số để các tỉnh trưng bày các giải pháp đã được thử nghiệm, chia sẻ các bài học kinh nghiệm và tạo ra một loạt các giải pháp sáng tạo đổi mới có chất lượng để UNDP xem xét tài trợ trong khuôn khổ dự án CPII và các dự án khác trong tương lai.
Dựa trên thông tin từ các sáng kiến thu thập được từ chuyến nghiên cứu thực địa thứ hai và từ các sáng kiến được gửi đến Triển lãm số CPII thông qua website, nhóm nghiên cứu đã phát triển một bộ tiêu chí để chọn lọc các sáng kiến cho vòng tài trợ đầu tiên của CPII bắt đầu từ tháng 11 năm 2021, trong đó đánh giá các sáng kiến xoay quanh bốn thành phần chính: tác động dự kiến, cam kết của lãnh đạo địa phương, khả năng chuyển giao và tính khả thi.
Tính đến 15/7/2021, sau 2 tháng rưỡi mở ra Triển lãm số CPII, đã có 98 sáng kiến được gửi về từ khắp miền đất nước. Trong đó 69 sáng kiến đã được các chính quyền 15 tỉnh phê duyệt, thể hiện cam kết mạnh mẽ của chính quyền cấp tỉnh trong việc áp dụng đổi mới sáng tạo trong quản trị công.
Nhóm nghiên cứu cũng đưa ra một số khuyến nghị nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong quản trị công ở Việt Nam, như sự cần thiết có một kế hoạch hỗ trợ lãnh đạo cấp tỉnh và nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ công chức, mà trọng tâm là cơ chế hỗ trợ và khuyến khích chính quyền cấp tỉnh thu thập, đánh giá và chia sẻ các giải pháp đổi mới sáng tạo từ người dân nhằm giải quyết các thách thức địa phương. Nhóm nghiên cứu cũng khuyến nghị người dân cần được xem như một bên liên quan (stakeholder) trong quá trình tham gia cải thiện quản trị công, nhờ vậy chính quyền địa phương không chỉ thu thập các sáng kiến và giải pháp từ người dân mà còn cho phép họ thiết kế và triển khai các giải pháp này.
Ngoài báo cáo tổng quan về giai đoạn 1 của dự án, nhóm nghiên cứu cũng đưa ra báo cáo mang tên “Năng lực kỹ thuật số của cán bộ công chức giữ vai trò lãnh đạo cấp tỉnh ở Việt Nam: Phát hiện sơ bộ từ các nghiên cứu điển hình”. Báo cáo cho thấy các công chức đang nắm giữ các vị trí lãnh đạo cấp tỉnh ở ba tỉnh được khảo sát có các mức năng lực khác nhau trong các bộ kỹ năng được coi là quan trọng trong môi trường kỹ thuật số ở khu vực công. Kỷ nguyên kỹ thuật số đặt ra những thách thức đối với phía cung (chính quyền địa phương) trong việc thí điểm các giải pháp đổi mới sáng tạo, chẳng hạn như sự tồn tại ngắn ngủi của vòng đời công nghệ, việc người dân áp dụng liên tục và nhanh chóng các công nghệ này và sự thay đổi liên tục của kỳ vọng từ phía cầu (người dân) đối với chất lượng dịch vụ công cao hơn.
Thúy Hằng
