Quan hệ Việt Nam và Hoa kỳ trong lĩnh vực An Ninh-Quốc phòng: Những bước tiến ngoài sức tưởng tượng

image

Mở đầu cho chuỗi thảo luận về ba khía cạnh trụ cột trong khuôn khổ Hội thảo kỷ niệm 27 năm Quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ, phiên thảo luận với chủ đề An ninh-Quốc phòng đã vinh dự đón nhận những cập nhật thực tế, đóng góp thẳng thắn và phân tích chuyên sâu từ các đại diện hàng đầu từ cả hai nước. 

Từ Đối tác Toàn diện đến Đối tác Chiến lược

Ngày 11/7/1995, thế giới đã chứng kiến sự kiện công bố bình thường hóa quan hệ giữa hai nước Việt Nam và Hoa kỳ của lãnh đạo hai quốc gia lúc bấy giờ là Tổng thống Mỹ Bill Clinton và Thủ tướng Việt Nam Võ Văn Kiệt. Từ tuyên bố này, hai nước đã gác lại quá khứ và thiết lập quan hệ ngoại giao trong bối cảnh thời đại mới. Trong suốt 27 năm duy trì và phát triển mối quan hệ Đối tác toàn diện, hai nước đã đạt được những thành tựu đáng kể về mọi khía cạnh về kinh tế-xã hội, y tế, văn hóa, nhưng có lẽ đáng kinh ngạc hơn cả chính là việc “chúng ta khởi đầu hợp tác từ chính lĩnh vực ‘nhạy cảm nhất’ là An ninh – Quốc phòng và đạt được những thành tựu ngoài mong đợi” như lời của Thiếu tướng Nguyễn Hồng Quân chia sẻ. 

Thiếu tướng, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Quân hiện đang là thành viên Ban Chủ nhiệm Chương trình khoa học xã hội và nhân văn cấp quốc gia giai đoạn 2021-2030 “Nghiên cứu các vấn đề quốc tế và khu vực nhằm chủ động, tích cực hội nhập quốc tế”

Là nhà nghiên cứu và phân tích sâu sát tiến trình hợp tác này, Thiếu tướng Nguyễn Hồng Quân khẳng định mối quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ trong lĩnh vực Quốc phòng đã bắt đầu từ năm 1978 khi tướng lĩnh của hai nước có những tiếp xúc đầu tiên. Từ đó, hai bên đã thảo luận nghiêm túc về khắc phục hậu quả chiến tranh. Sự hợp tác hiệu quả này tiếp tục được phát huy cho đến hôm nay, mà trong đó phải kể đến sự kiện vào tháng 07/2021, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin dưới chính quyền Tổng thống Joe Biden đã đến thăm Việt Nam và ký biên bản ghi nhớ hợp tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ Việt Nam, đồng thời trao cho nhau một số kỷ vật chiến tranh. Biên bản ghi nhớ này mở ra cơ hội để Việt Nam có thể tiếp cận được kho báu quý giá là hơn 200 bộ tài liệu mà Mỹ đã thu thập được từ quân đội Việt Nam trong chiến tranh, điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với công tác tìm kiếm hài cốt và định danh liệt sĩ. 

Với những dẫn chứng của mình, Thiếu tướng khẳng định: “Có những điều trong mối quan hệ Việt Nam và Hoa Kỳ đã vượt cả mối quan hệ đối tác chiến lược khác”, và chính vì thế “chúng ta không nên câu nệ câu chữ là quan hệ đối tác chiến lược hay quan hệ đối tác toàn diện, mà chúng ta hướng đến xây dựng mối quan hệ thực chất”

Đồng ý với quan điểm của Thiếu tướng Nguyễn Hồng Quân về những thành tựu “vượt tầm chiến lược”, tuy nhiên Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp cũng chia sẻ tầm quan trọng của tính chính danh trong mối quan hệ song phương: “Việc chính thức nâng tầm từ Đối tác Toàn diện thành Đối tác Chiến lược có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng một nền tảng pháp lý và chính trị vững chắc, từ đó chúng ta có thể áp dụng khung quan hệ đối tác chiến lược vào các khía cạnh của ngoại giao hai nước” 

Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp hiện là nghiên cứu viên cao cấp và điều phối viên Chương trình Nghiên cứu Việt Nam của Viện nghiên cứu Đông Nam Á ( ISEAS-Yusof Ishak Institute, Singapore) và là đồng biên tập tạp chí Contemporary Southeast Asia – tạp chí chủ chốt của Viện về các vấn đề chính trị và chiến lược của khu vực.

Một trong những vấn đề nổi bật mà cử tọa đặt ra “Liệu sự khác biệt về hệ tư tưởng có phải trở ngại trong mối quan hệ ngoại giao giữa hai nước không?”. Đưa ra quan quan điểm về vấn đề này, Chuyên gia, nhà nghiên cứu Murray Hiebert khẳng định “Tôi nghĩ vấn đề khác biệt hệ tư tưởng đã là quá khứ rồi. Sự kiện Tổng thống Donald Trump mời Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đến thăm Hoa Kỳ [vào tháng 02/2019] chứng minh rằng chính quyền Hoa Kỳ đã công nhận vai trò của Đảng trong hệ thống quản lý nhà nước và tôn trọng hệ tư tưởng chính trị của Việt Nam”. Tiếp nối nhận định của ông Murray, Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp chia sẻ kỳ vọng “Về phía Việt Nam, có lẽ chúng ta vẫn còn những cẩn trọng nhất định do sự khác biệt hệ tư tưởng chính trị, tuy nhiên những thay đổi trong 27 năm qua chứng minh rằng chúng ta sẽ ngày càng cởi mở hơn và cơ sở niềm tin giữa hai nước sẽ càng thêm vững chắc, nhất là sự xuất hiện nhiều nhân tài trẻ và xuất chúng trong bộ máy chính trị và ngoại giao”.

Tiến sĩ Murray Hiebert là chuyên gia hàng đầu và nhà nghiên cứu chuyên sâu về Châu Á trong suốt 4 thập kỷ qua. Ông đang quản lý bộ phận nghiên cứu tại Công ty tư vấn chiến lược và chính sách BowerGroupAsia và là cộng sự cao cấp Chương trình Đông Nam Á tại Trung tâm nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) tại Washington, Hoa Kỳ.

Vai trò chiến lược của Việt Nam trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Mối quan hệ song phương Việt Nam và Hoa Kỳ không thể đặt ngoài bối cảnh khu vực, nhất là sau khi Hoa Kỳ công bố Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vào đầu năm nay dưới chính quyền Tổng thống Joe Biden. “Trong Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, có rất nhiều khía cạnh mà Việt Nam có thể chung tay với các nước Đông Nam Á và Hoa Kỳ thực hiện để duy trì hòa bình, ổn định và thịnh vượng cho khu vực dựa trên pháp luật quốc gia và cả pháp luật quốc tế. Trong đó, một số khía cạnh nổi bật như an ninh, phát triển kinh tế và công nghệ, cùng nhau giải quyết các vấn đề về môi trường, thiên tai và dịch bệnh” – Đại sứ Phạm Quang Vinh khẳng định. 

Đại sứ Phạm Quang Vinh là một nhà ngoại giao cấp cao của Việt Nam, nguyên thứ trưởng Bộ Ngoại giao, phụ trách quan hệ của Việt Nam với các quốc gia Nam Á, Đông Nam Á và Nam Thái Bình Dương từ năm 2011 – 2014, nguyên Đại sứ đặc mệnh toàn quyền của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam tại Hoa Kỳ từ 2014 – 2018

Từ góc nhìn An ninh – Quốc phòng khu vực, vị thế và vai trò của Việt Nam cực kỳ quan trọng, đặc biệt trong việc gìn giữ hòa bình và ổn định khu vực Biển Đông. “Chỉ 45 ngày ngay sau khi Tổng thống Joe Biden nhận chức, Hoa Kỳ công bố “Hướng dẫn tạm thời về chiến lược an ninh quốc gia” đề cập những biện pháp củng cố và đổi mới quan hệ, trong đó, nêu đích danh Việt Nam là một trong hai quốc gia ở Đông Nam Á là đối tác thân cận tại khu vực. Điều này cho thấy, Hoa Kỳ dưới chính quyền Joe Biden đề cao vai trò của Việt Nam.” – Thiếu tướng Nguyễn Hồng Quân chia sẻ. Từ đó, Hoa Kỳ hỗ trợ Việt Nam trong việc bảo vệ chủ quyền biển như chuyển giao tàu tuần tra và tập huấn cho lực lượng cảnh sát biển Việt Nam về luật pháp quốc tế. 

Thảo luận về vị trí và cách ứng phó của Việt Nam nói riêng và Đông Nam Á nói chung trong bối cảnh cạnh tranh giữa các siêu cường, tất cả các khách mời đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tính toán kỹ lưỡng để làm sao tránh đưa ra những quyết định có thể thay đổi những cán cân quan hệ, vì “chúng ta không muốn khu vực này bị thống trị bởi một thế lực duy nhất, điều chúng ta muốn là các cường quốc cùng nhau hợp tác với thành viên khu vực vì hòa bình và thịnh vượng cho khu vực” – Đại sứ Phạm Quang Vinh giải thích. 

“Chúng ta không thể đặt thách thức và cơ hội vào hai chiếc giỏ riêng biệt, bởi vì chúng đan xen lẫn nhau. Chúng ta không nghiêng hẳn về một bên cường quốc nào vì chúng ta không muốn trở thành nạn nhân trên tuyến đầu của các cuộc cạnh tranh, đồng thời chúng ta xem đây là cơ hội để hợp tác với các cường quốc vì lợi ích Quốc gia và khu vực.”  – Đại sứ nói thêm. 

Từ song phương đến đa phương

Mối quan hệ song phương với Hoa Kỳ còn mở ra cho Việt Nam cơ hội thiết lập và củng cố mối quan hệ đa phương, đặc biệt trong nhiệm vụ bảo vệ hòa bình thế giới và thương mại quốc phòng. 

Từ năm 2014, Hoa Kỳ đã giúp đưa lực lượng quân đội Việt Nam tham gia lực lượng Gìn giữ Hòa Bình của Liên Hợp Quốc, cho tới nay đã cử được bốn (04) bệnh viện dã chiến cấp 2 và một (01) đội công binh đến Nam Sudan. Điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc khẳng định quan tâm và đóng góp của Việt Nam đối với hòa bình và an ninh thế giới. 

Về quan hệ thương mại quốc phòng, từ năm 2010, Việt Nam đã bắt đầu đa dạng hóa đối tác cung cấp vũ khí. “Cách đây 20 năm, Nga cung cấp vũ khí cho Việt Nam chiếm 90%, nhưng tỷ lệ đó đã giảm đi nhiều, chỉ còn trên dưới 70%, còn lại chúng ta tìm kiếm vũ khí mới ở Mỹ, Israel, Pháp, Canada.” – Thiếu tướng Nguyễn Hồng Quân chia sẻ. 

Khi đối mặt với những vấn đề toàn cầu trước sự biến động không ngừng của tương lai, việc thúc đẩy mối quan hệ đa phương để hướng đến hành động chung của các quốc gia, dân tộc là vô cùng cần thiết.  Dưới chính quyền Tổng thống Joe Biden, Hoa Kỳ đặc biệt quan tâm đến việc thúc đẩy quan hệ đối tác đa phương giữa các quốc gia trong khu vực, châu lục và thế giới. Quan hệ đa phương được xây dựng từ những mối quan tâm tương đồng nhằm hướng đến lợi ích chung và trên cơ sở tôn trọng những điểm khác biệt trong chính trị – văn hóa – xã hội của mỗi quốc gia. Việt Nam chắc chắn sẽ đồng hành cùng Hoa Kỳ và các nước khác trong việc thúc đẩy mối quan hệ đa phương và trong tiến trình hiện thực hóa Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. 

An Bình

______

Xem toàn bộ phiên Thảo luận:

Kết nối với chúng tôi

image

Cùng lắng nghe những cảm nhận, chia sẻ từ các lãnh đạo cấp cao của TP. Hồ Chí Minh, TP. Đà Nẵng, Tỉnh Thừa Thiên Huế và Tỉnh Đồng Tháp, tham dự Tọa đàm Chính sách Cấp cao - Lãnh đạo Quản trị Tài sản công trong kỷ nguyên số trong 2 ngày 16 & 17/3 vừa qua tại Đà Nẵng. Tọa đàm được đồng tổ chức bởi Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright (FSPPM), Ngân hàng Thế giới (World Bank) và Tổng cục Kinh tế Liên bang Thụy Sĩ (SECO). --- Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright đang tuyển sinh Chương trình Thạc sĩ Chính sách công năm 2024 niên khóa 2024-2026 với 2 chuyên ngành Phân tích Chính sách; và Lãnh đạo và Quản lý. Ứng viên trúng tuyển sẽ nhận được mức học bổng từ 40% - 100% từ Chương trình. 📌Thời hạn ứng tuyển: 12/3 – 09/6/2024 👉Link ứng tuyển: https://fsppm.fulbright.edu.vn/don-du-tuyen #FulbrightVietnam #ThacsiChinhSachCong #TuyenSinh2024 #Scholarships

image

(English below) ✨ LỜI CHÚC NĂM GIÁP THÌN 2024 ✨ Bước sang thềm năm mới Giáp Thìn, Đại học Fulbright Việt Nam xin được gửi đến mọi nhà lời chúc tốt đẹp nhất 🐉 Với trái tim tràn đầy hy vọng hoà cùng niềm vui đầu năm, chúng tôi vô cùng trân trọng sự tin tưởng và hỗ trợ vô giá Fulbright nhận được trong hành trình vừa qua, là động lực hướng đến những điều tuyệt vời sẽ tiếp nối trong năm nay 🌟 Nhân dịp năm Rồng, Fulbright xin kính chúc vạn sự hanh thông, mọi niềm mong thành hiện thực 🌟 --- ✨ HAPPY LUNAR NEW YEAR 2024 ✨ As we step into New Year, the Year of the Dragon, Fulbright University Vietnam would like to extend our best wishes to everyone 🐉 With hearts filled with hope and joy as we embark on the new year, we deeply appreciate the invaluable trust and support Fulbright has received on our journey thus far, serving as motivation towards the wonderful things that will continue in the year ahead 🌟 As the Dragon's year unfolds its tale, Fulbright extends wishes, setting sail. Prosperity's breeze, in every gale, May dreams come true, without fail 🌟

Trang web này sử dụng cookies để cung cấp trải nghiệm người dùng tốt hơn.

Các cookies cần thiết (Essential Cookies) được mặc định và là cơ sở để trang web hoạt động chính xác. Cookies phân tích (Analytics cookies) thu thập dữ liệu ẩn danh để cải thiện và theo dõi website. Cookies hiệu suất (Performance cookies) được sử dụng bởi bên thứ ba để tối ưu hóa các ứng dụng (như video và bản đồ) được tích hợp trong trang web của chúng tôi. Để chấp nhận tất cả cookies, vui lòng bấm vào 'Tôi chấp nhận.'

logo_footer