“Cách đây 25 năm, mơ về một chương trình như Trường Fulbright đòi hỏi sự dũng cảm và kiên trì lớn lao. Giờ đây, khi chúng ta đang viết tiếp chương mới cho Trường Fulbright, nếu chúng ta e dè không dám đẩy tới mọi giới hạn, chúng ta sẽ thất bại” – Chủ tịch Đại học Fulbright Việt Nam Đàm Bích Thuỷ nói trong cuộc gặp với Chủ tịch Đại học Harvard Drew Gilpin Faust ngày 23/3/2017.
Trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu của Chủ tịch Đại học Fulbright Việt Nam Đàm Bích Thuỷ .
Xin cảm ơn Giáo sư – Tiến sỹ Drew Faust và các đồng nghiệp đến từ Đại học Harvard. Nơi tôi đang đứng ngày hôm nay, đối với tôi, là một địa danh mang tính lịch sử. Nơi đây, nhiều năm về trước, là nơi những ý tưởng nhằm kiến thiết một xã hội tốt đẹp hơn đã hình thành.
Để rồi hôm nay, một lần nữa chúng ta có mặt ở đây, và chúng tôi muốn chia sẻ với bà Chủ tịch Harvard về việc làm thế nào để chúng ta nối tiếp truyền thống đó: nối tiếp giấc mơ của chúng ta, nối tiếp những gì chúng ta muốn làm cho Việt Nam và người dân Việt Nam. Tôi biết rất nhiều người nghĩ rằng đến một đất nước như Việt Nam sẽ rất khó để nói đến những thay đổi.
Nhưng tôi phải nói rằng trong chuyến thăm đầu tiên này của bà Chủ tịch, có lẽ bà đã chứng kiến Việt Nam hào hứng đến thế nào, khát khao đến thế nào và hi vọng đến thế nào được trở thành một phần của nền kinh tế toàn cầu.
Chúng tôi tin tưởng rằng tại trường Fulbright (Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright) và nay là Đại học Fulbright Việt Nam, chúng tôi sẽ có cơ hội để hi vọng một lần nữa làm nên lịch sử.
Mặc dù tôi không phải là một sử gia, nhưng tôi hiểu là một sử gia, bà có khả năng không chỉ nghiên cứu quá khứ mà đồng thời có thể kiến tạo một xu hướng có thể thấy trước được trong tương lai.
Tôi hi vọng những gì chúng ta đã đạt được cùng trường Fulbright, chúng ta sẽ tiếp tục được chứng kiến ở đây, tại FUV.
Đối với chúng tôi, FUV là một mô hình chưa từng có tiền lệ mà chúng tôi đang nỗ lực xây dựng tại Việt Nam.
Có nhiều điều về FUV mà các đồng nghiệp đến từ Hoa Kỳ sẽ coi là hiển nhiên. “Ok, đấy là cách mà các trường đại học của chúng tôi đang làm. Vậy FUV có gì mới?”. Vâng, đó lại chính là những điều chưa từng được triển khai tại Việt Nam hay thậm chí một số nước châu Á.
Vậy, chúng tôi đang cố gắng làm gì ở đây?
Một là: Chúng tôi muốn xây dựng một trường đại học độc lập tại Việt Nam. Chúng tôi tin tưởng sâu sắc rằng nếu không có sự độc lập và kiểu quản trị mà chúng tôi mong muốn, FUV sẽ không thể thực thi được sứ mệnh mà chúng tôi đã cam kết với xã hội. Đó là nền giáo dục chất lượng mà mọi bạn trẻ Việt Nam xứng đáng được hưởng.
Tuy nhiên, sau nhiều năm chiến tranh và vật lộn trong khó khăn, sự độc lập ở đây không đơn thuần chỉ là cố gắng trở nên vượt trội, và bạn sẽ giống như “người đẹp ngủ trong lâu đài”. Sự độc lập ở đây có nghĩa rằng chúng tôi có thể đưa ra quyết định điều gì là tốt nhất cho sinh viên, phụ huynh và Việt Nam nói chung.
Hai là: Trường sẽ khởi xướng một khái niệm còn khá xa lạ với nhiều cơ sở giáo dục ở Việt Nam: Chúng tôi sẽ hoạt động không vì lợi nhuận. Không vì lợi nhuận không có nghĩa rằng tất cả mọi người đều đến và hưởng dụng miễn phí, và thậm chí không hề nỗ lực đóng góp cho sự phát triển của Trường.
Chúng tôi mong muốn xây dựng một ngôi trường mà tất cả mọi người đều có thể tiếp cận và đóng góp sức mình kiến tạo nó. Những bậc cha mẹ có điều kiện chi trả sẽ tự hào rằng họ đang đặt khoản đầu tư giá trị nhất trong cuộc đời họ – nền giáo dục của con cái – vào đúng nơi. Những sinh viên có hoàn cảnh khó khăn sẽ cảm thấy rằng tài chính không là thứ có thể ngăn cảm họ theo đuổi ước mơ và trở thành những công dân tốt của xã hội.
Và Chính phủ sẽ cảm thấy rằng “Ok, Tôi đang đầu tư vào một trường đại học sẽ tồn tại mãi mãi cho Việt Nam, chứ không phải là một thứ mà một tổ chức nước ngoài đem vào và một ngày nào đó sẽ mang đi khỏi đất nước này”.
Đặc trưng thứ ba của FUV mà chúng tôi đang xây dựng, và đây là điều mà tôi cảm thấy thú vị nhất, cũng như thách thức nhất: đó là giáo dục khai phóng (liberal arts). Tôi biết ngay cả ở Mỹ, giáo dục khai phóng cũng đang bị đặt dấu hỏi về tính hiệu quả.
Nhưng tại FUV, chúng tôi tin rằng giáo dục khai phóng là chìa khoá cho Việt Nam. Tất nhiên, mọi người có thể lựa chọn hướng đi khác. Nhưng sẽ là mất mát lớn cho những người trẻ Việt Nam nếu họ bị tước đi cơ hội được tiếp cận với nền giáo dục khai phóng.
Tại sao chúng tôi lại mơ về điều đó? Chúng ta vui mừng khi có những nhà kinh doanh giỏi, kỹ sư giỏi, nhà khoa học máy tính giỏi nhưng đồng thời, như bà Chủ tịch đã phát biểu tại Trường Khoa học Xã hội Nhân văn sáng nay trước hàng trăm sinh viên trẻ, chúng ta cũng cần có năng lực để tìm hiểu, năng lực để tự đặt ra cho mình nhiều câu hỏi và để trở thành một người lao động có hiệu quả, nhưng cũng là một công dân tốt của đất nước, một công dân tốt của thế giới. Chúng tôi tin rằng giáo dục khai phóng sẽ đem đến cho bạn điều đó. Và Việt Nam cần điều đó.
Chúng tôi cũng hiểu rằng có thể sẽ có nhiều bậc cha mẹ lo lắng rằng “Nhỡ đâu con tôi không kiếm được việc tốt thì sao?”.
Chúng tôi hi vọng rằng, với FUV, với cách mà chúng tôi thiết kế chương trình giảng dạy, và với hiệu trưởng học thuật của chúng tôi đang ngồi ở đây, Mark Somerville, chúng ta sẽ có thể vươn tới giấc mơ về những công dân doanh nghiệp, công dân quốc gia và công dân toàn cầu kiểu mẫu cho Việt Nam.
Sẽ không hề dễ dàng để đạt được điều đó. Chúng tôi biết. Nhưng nếu bạn hỏi tôi, điều gì làm tôi tỉnh giấc lúc đêm khuya. Tôi có rất nhiều điều để suy nghĩ khi tỉnh giấc lúc nửa đêm.
Tôi luôn tự nói với mình rằng, cách đây 23 năm, mơ về một chương trình như Trường Fulbright đòi hỏi một sự dũng cảm và kiên trì lớn lao.
Đó là lý do vì sao khi chúng ta đang viết tiếp chương mới cho trường Fulbright, nếu chúng ta e ngại và rụt rè không dám đẩy tới mọi giới hạn, tôi nghĩ chúng ta sẽ thất bại.
Những người như Tommy cách đây 25 năm đã nỗ lực làm một điều gì đó mà xã hội chúng ta chưa từng tưởng tượng ra, và tôi nghĩ đó là niềm vinh dự cũng như trọng trách mà chúng ta, với tư cách một đội, đang cố gắng tiếp bước.
Chúng tôi chưa làm được điều đó, nhưng hi vọng rằng năm năm hay mười năm tới, khi bà Chủ tịch đến thăm Việt Nam lần thứ ba, thứ tư, hay thứ năm, chúng tôi sẽ có thể chia sẻ với bà những thành tựu mà FUV đã đạt được.
Xin cảm ơn!
