Việc cơ cấu một nửa khóa học là sinh viên Đại học Fulbright và một nửa là sinh viên Đại học Dartmouth (Hoa Kỳ) tạo sự pha trộn nền tảng văn hóa khác nhau. Sự khác biệt này là nhân tố mà giảng viên của Fulbright và Dartmouth kỳ vọng sẽ làm nên sự thú vị, giúp họ dẫn dắt sinh viên đi đến hiểu biết sâu sắc, đa dạng khi nghiên cứu về Việt Nam.
Như Đại học Fulbright thông báo chính thức, Đại học Fulbright Việt Nam và Đại học Dartmouth (Hanover, New Hampshire, Hoa Kỳ) vừa ký thỏa thuận trao đổi đầu tiên về chương trình hợp tác giảng dạy và học tập mang tên “Khóa học Liên kết về Việt Nam học”. Đây là hướng đi mới trong xu hướng trao đổi giáo dục quốc tế mà Đại học Fulbright phối hợp thực hiện với Dartmouth. (đọc chi tiết tại ĐÂY).
Giáo sư, Tiến sĩ Edward Miller, người phụ trách khóa học này phía Dartmouth cho biết, trong một thời kỳ dài, Việt Nam từng là chủ đề quan tâm trong các trường đại học Mỹ với nghiên cứu chủ yếu về lịch sử, chiến tranh. Tuy nhiên, Việt Nam giai đoạn phát triển hiện đại sau chiến tranh và trong tương quan những vấn đề toàn cầu là một phạm vi mới mẻ. Khóa học Liên kết về Việt Nam được ông và Tiến sĩ Nguyễn Nam (phụ trách khóa học phía Đại học Fulbright) thiết kế như một môn học nền tảng liên ngành, nghiên cứu Việt Nam trên nhiều khía cạnh thời kỳ hiện đại. Do đó, khóa học có thể là một chủ đề thú vị với bất cứ sinh viên ngành nào, không chỉ phù hợp với sinh viên học riêng ngành Việt Nam hay lịch sử. Do kết hợp nhiều ngành với nhau nên khóa học được kỳ vọng sẽ thu hút nhiều sinh viên Mỹ ứng tuyển.
Giáo sư, Tiến sĩ Edward Miller (thứ hai, từ phải qua) trong Lễ Khai giảng Năm học Đồng Kiến tạo của Đại học Fulbright (2018)
Theo Giáo sư Edward Miller, trong 20 năm qua, các chương trình nghiên cứu Việt Nam trong các trường đại học Mỹ nở rộ. Tại các đại học hàng đầu của Mỹ như Cornell, Harvard, Carlifornia, UC Berkerly, UCLA, Yale…đều có các chương trình nghiên cứu sau đại học về Việt Nam học rất mạnh. Các trường đại học này rất khát sinh viên làm nghiên cứu đến từ Việt Nam bởi sinh viên Việt Nam là kết nối tốt nhất với Việt Nam hiện đại.
“Việt Nam đang phát triển nhanh chóng và trở thành một mối quan tâm của thế giới. Đó là động lực kích thích sự phát triển của ngành Việt Nam học. Sự phát triển về kinh tế, văn hóa, xã hội sẽ tạo thành sức mạnh thu hút giới nghiên cứu về Việt Nam trên thế giới. Hơn nữa, sự kết nối của Việt Nam với thế giới trong nhiều vấn đề toàn cầu sẽ trở nên quan trọng như biến đổi khí hậu, môi trường. Nghiên cứu để hiểu được những vấn đề phát triển của Việt Nam sẽ là nền tảng hữu ích cho bất cứ công việc nào, kể cả trong khối doanh nghiệp, luật, y dược, các vấn đề phát triển…” – Giáo sư Edward Miller nhấn mạnh.
Một sinh viên đặt câu hỏi: Liệu bạn thích ngành máy tính và thiết kế đồ họa, Việt Nam học có thể là môn học hữu ích? Tiến sĩ Nguyễn Nam, giảng viên phụ trách môn học này ở Đại học Fulbright, cho rằng, những kiến thức hiểu biết về văn hóa, lịch sử, triết học…về Việt Nam sẽ là nền tảng, thế mạnh lớn để người thiết kế thổi hồn vào những sản phẩm một cách khác biệt.
“Việt Nam học cung cấp các kiến thức nền tảng nên sinh viên ngành khoa học tự nhiên, khoa học xã hội hay kỹ thuật, mọi ngành khoa học đều tìm thấy sự hữu ích, thiết thực. Khóa học được thiết kế phạm vi theo hướng không đặt Việt Nam như một thực thể riêng rẽ mà bàn về Việt Nam trong quan hệ với các vấn đề chung của toàn cầu như biến đổi khí hậu, môi trường. Với những kiến thức, hiểu biết về Việt Nam, tôi tin rằng các bạn có nhiều cơ hội làm việc trong các lĩnh vực, nhất là văn hóa, truyền thông, hoặc tư vấn cho nhiều ngành cần kiến thức, hiểu biết đặc biệt về đất nước, con người, văn hóa Việt Nam” – Tiến sĩ Nguyễn Nam cho biết.
Khác biệt để khám phá
Việc cơ cấu một nửa khóa học là sinh viên Đại học Fulbright và một nửa là sinh viên Đại học Dartmouth (Hoa Kỳ) tạo sự pha trộn nền tảng văn hóa khác nhau. Sự khác biệt này là nhân tố nền tảng mà giảng viên của Fulbright và Dartmouth kỳ vọng sẽ làm nên sự thú vị, giúp họ dẫn dắt sinh viên đạt được hiểu biết sâu sắc, đa dạng khi nghiên cứu về Việt Nam.
“Điều đặc biệt nhất của khóa học đó là sự liên kết của sinh viên của Dartmouth và sinh viên Fulbright khi họ cùng đồng kiến tạo kiến thức, đồng học tập, đồng thực hiện nghiên cứu thực địa và làm chung dự án báo cáo cuối cùng của môn học. Thực tế, nền tảng khác nhau lại chính là lợi ích lớn nhất của khóa học. Chúng tôi đã cố gắng thiết kế khóa học để làm sao sự khác biệt văn hóa trở thành chất liệu độc đáo, tạo cơ hội cho sinh viên hai trường học hỏi, khám phá cùng nhau. Tôi nghĩ đây cũng là điểm khác biệt lớn nhất của môn Việt Nam học tại Dartmouth và Fulbright so với các đại học khác ở Mỹ và trên thế giới dạy về Việt Nam” – Giáo sư Edward Miller nhấn mạnh.
Tiến sĩ Nguyễn Nam hướng dẫn sinh viên Fulbright học thực địa môn Việt Nam học ở Bến Tre
Mặc dù sinh viên của mỗi trường khác nhau về nền tảng kiến thức văn hóa nhưng trong khóa học này, họ sẽ cùng nhau học chung một chương trình, với bộ tài liệu nghiên cứu, đọc giống nhau. Các sinh viên có thể đọc và nghĩ theo cách khác nhau. Và khi học, họ sẽ chia sẻ các góc nhìn khác nhau về cùng một vấn đề qua đó nhận diện nội dung nghiên cứu một cách đa dạng, sống động. Có một số buổi bài giảng, thảo luận chung dựa vào hỗ trợ của công nghệ kỹ thuật. Họ sẽ đón chào các khách mời lớp học là các nhà nghiên cứu, Giáo sư danh tiếng ở các trường đại học khác tham gia chia sẻ kiến thức.
“Sự đan chéo văn hóa trên nền tảng khác nhau chính là lợi ích cho sinh viên học cách làm việc cùng nhau. Sinh viên Dartmouth sẽ học về Việt Nam qua chính sinh viên Fulbright, còn sinh viên Fulbright hiểu biết rộng hơn Việt Nam thông qua cách nhìn khác biệt từ bên ngoài, hiểu biết về văn hóa, đất nước, con người Mỹ qua những sinh viên Dartmouth. Chúng tôi không lo các sinh viên Việt Nam bị lệch kiến thức với sinh viên Mỹ vì khác biệt nền tảng văn hóa. Cách dạy của tôi khác với Giáo sư Edward Miller và ngược lại. Sinh viên của hai trường tương tác sẽ khám phá cách học, cách dạy môn học từ bạn học, giảng viên khác văn hóa như thế nào. Điều này giúp chúng tôi có thể học hỏi, bổ sung cho nhau trong việc tiếp thu kiến thức” – Tiến sĩ Nguyễn Nam bổ sung.
Ông nhấn mạnh, với nền tảng tư tưởng văn hóa của Mỹ và Việt Nam khác nhau, khóa học là cơ hội để sinh viên Mỹ biết được ở Việt Nam đang thực hành thể chể chính trị văn hóa như thế nào trong khi sinh viên Việt Nam hiểu được ở Mỹ, sinh viên đang tham gia vào hoạt động xã hội, văn hóa, chính trị khác như thế nào.
Một điểm liên kết thú vị khác đó là cuối khóa học, thay vì chỉ viết tiểu luận thông thường, các sinh viên được chia theo nhóm sẽ làm một bộ phim ngắn như sản phảm báo cáo kết quả học tập. Bộ phim sẽ dựa trên chất liệu, dữ liệu thu thập từ chuyến đi điền dã thực tế chung ở Bến Tre, Cần Giờ tìm hiểu những thay đổi môi trường tại đây trong 30 năm qua. Ngoài ra, họ cũng tìm hiểu, nghiên cứu về đô thị hóa của TP.HCM, với câu chuyện điển hình của Phú Mỹ Hưng.
“Trải nghiệm, điền dã là một phần rất quan trọng của khóa học. Học dựa trên trải nghiệm, không chỉ trong lớp mà cả bên ngoài không gian lớp học sẽ giúp sinh viên cảm nhận hơi thở phát triển, khám phá nhiều điều về Việt Nam đương đại. Tôi hy vọng đây là phần thú vị nhất của khóa học khi mà sinh viên Dartmouth và Fulbright cùng gặp nhau vào cuối khóa học tại Thành phố Hồ Chí Minh” – Giáo sư Edward Miller cho biết thêm.
Khóa học Liên kết về Việt Nam học không phải là môn học Việt Nam học nền tảng năm thứ Nhất của sinh viên Đại học Fulbright Việt Nam vốn đi sâu vào lịch sử, văn hóa. Là một khóa học mở, các sinh viên Fulbright hay Dartmouth sẽ ứng tuyển tự nguyện và mỗi trường sẽ chọn 18 sinh viên tham gia khóa học này.
Tiến sĩ Nguyễn Nam nêu bật tinh thần quan trọng mà mỗi sinh viên cần chuẩn bị tham dự khóa học này đó là tăng cường tư duy phản biện.
“Có một tâm trí cởi mở để tiếp nhận tri thức với các góc nhìn, quan điểm mới, với tinh thần phản biện tích cực là cơ sở căn bản để tham gia khóa học liên kết này thành công”.
Dù khóa học chọn lọc và giới hạn sinh viên tham gia trong lần đầu thực hiện, Giáo sư Edward Miller kỳ vọng, đây là hợp tác ban đầu của hai bên. Dartmouth mong muốn có thể thúc đẩy việc trao đổi sinh viên giữa hai trường trong tương lai theo hướng sinh viên Fulbright có thể đến Dartmouth học một chương trình trao đổi từ 3-4 tuần.
“Chúng tôi đang bàn những cơ hội hợp tác, trao đổi giáo dục khả thi. Đại học Dartmouth và Đại học Fulbright là đối tác tự nhiên của nhau. Hai bên có thể cùng nhau thực hiện nhiều chương trình trao đổi đào tạo có lợi cho sinh viên”.
Xuân Linh
