Đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ về Biến đổi Khí hậu John Kerry đã có những chia sẻ tâm huyết với sinh viên và học viên thạc sĩ của Đại học Fulbright Việt Nam cùng các vị khách quý tại buổi giao lưu ngày 25/2 vừa qua.
Gần 6 năm trước, Lễ trao quyết định thành lập Đại học Fulbright Việt Nam đã diễn ra dưới sự chủ tọa của ông John Kerry, khi ấy là Ngoại trưởng Hoa Kỳ, cùng cùng nhiều quan chức và học giả của hai nước. Là sự kế thừa và tiếp nối thành công của Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright, vốn thành lập năm 1995 với những đóng góp quan trọng từ John Kerry từ thời ông còn là Thượng nghị sĩ trẻ bang Massachusetts, nhằm xây dựng quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ thông qua những dự án hợp tác giáo dục, Fulbright luôn giữ vị trí đặc biệt trong mắt vị cựu Ngoại trưởng Mỹ.
“Đại học Fulbright đại diện cho những nỗ lực bền bỉ của hai nước nhằm tạo dựng một tương lai mới, một tương lai không chỉ hàn gắn vết thương chiến tranh, mà được định hình bởi tri thức, học thuật và những bài học quý giá gửi gắm đến các thế hệ mai sau.” – Ông John Kerry khẳng định trong buổi giao lưu với sinh viên, học viên Fulbright và các vị khách quý được tổ chức tại khuôn viên Crescent của trường, vào ngày 25/2 vừa qua.
Sự kiện nằm trong chuyến thăm Việt Nam từ ngày 22 đến 25/2 của ông trong vai trò Đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ về Biến đổi Khí hậu, nhằm xây dựng sự đồng thuận về các hoạt động chủ chốt để giải quyết khủng hoảng khí hậu và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế năng lượng sạch. “Lý do tôi có mặt tại Việt Nam ngay lúc này là vì Chính phủ Việt Nam đã cam kết đạt mức phát thải ròng bằng ‘0’ vào năm 2050 tại Glasgow [Hội nghị Thượng đỉnh về Biến đổi Khí hậu COP26],” ông John Kerry chia sẻ. “Khủng hoảng khí hậu là vấn đề cấp bách cần sự thảo luận và chung tay giải quyết toàn cầu. Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng chúng ta cần giảm phát thải 45% khí nhà kính từ nay đến năm 2030. Và những mục tiêu đến năm 2050 tiếp theo đó sẽ không khả thi nếu chúng ta không hành động ngay từ bây giờ.”
Một tương lai xanh và bền vững vì thế hệ mai sau
Tại COP26, gần 200 quốc gia đã chính thức đồng thuận với Hiệp ước Khí hậu Glasgow nhằm đẩy mạnh mục tiêu khống chế mức tăng nhiệt độ Trái đất ở 1,5 độ C, đồng nghĩa với việc các nước cần cắt giảm 45% lượng khí thải CO2 trên toàn cầu vào năm 2030 và về 0 vào khoảng giữa thế kỷ. “Dấu mốc quan trọng mà chúng ta đạt được tại COP26 chính là việc hoàn thiện Bộ Quy tắc hướng dẫn cách thực hiện Thỏa thuận Paris, cũng như ghi nhận sự gia tăng đáng kể cam kết từ các nước lẫn các định chế tài chính toàn cầu đại diễn cho khu vực tư,” ông John Kerry cho hay. Dù thỏa thuận tại Glasgow thể hiện sự chung tay của các quốc gia đại diện cho 65% GDP toàn cầu, nhưng khi bàn đến các mục tiêu phát thải đến năm 2030, tức Đóng góp do Quốc gia tự Quyết định (Nationally Determined Contribution – NDC), ông John Kerry cho rằng chúng ta cần nỗ lực hơn nữa nhằm thuyết phục 35% còn lại gia nhập cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.
“Tôi tin rằng tiềm năng và cơ hội đến từ chuyển đổi sử dụng năng lượng là rất lớn,” vị cựu Ngoại trưởng Hoa Kỳ nhận định. Ông cho rằng Việt Nam sở hữu nguồn tài nguyên tự nhiên dồi dào – điển hình ở các tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận – để tối ưu hóa những lợi thế sẵn có nhằm phát triển năng lượng gió, năng lượng mặt trời và thủy năng. Theo ông John Kerry, bước chuyển đổi từ sự phụ thuộc vào nhiệt điện than thành một nền kinh tế sử dụng năng lượng xanh và có thể tái tạo sẽ tạo ra nhiều cơ hội việc làm, giảm thiểu ô nhiễm, đồng thời giúp Việt Nam “duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ trong vài thập kỷ qua nhằm xây dựng nền kinh tế hưng thịnh, giàu bản sắc, và nâng cao đời sống của toàn thể người dân”.
“Tôi cam đoan với các bạn rằng, nỗ lực kiến tạo một tương lai năng lượng sạch sẽ giúp đem lại một thế giới xanh, trong lành và an toàn hơn cho các thế hệ mai sau. Một thế giới của sự bền vững chân chính vì nhân loại, thay cho sự tàn phá và hủy diệt hành tinh.”
Đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ về Biến đổi Khí hậu cũng đặt niềm tin vào tương lai phát triển mạnh mẽ của những ngành nghề gắn liền với khí hậu và môi trường, rằng nhu cầu việc làm dành cho các kỹ sư, kiến trúc sư, giáo sư cho đến thợ điện, nhân viên vận hành thiết bị hạng nặng, hay thợ lắp đường ống, v.v. nhằm xây dựng lưới điện thông minh hay các công trình thúc đẩy hiệu quả năng lượng sẽ ngày một tăng cao. “Không đâu xa, tôi đã chứng kiến sự chuyển mình này ngay tại quê nhà Massachusetts nói riêng, và toàn thể Hoa Kỳ nói chung,” ông chia sẻ. “Việc làm tăng trưởng nhanh nhất tại Hoa Kỳ hiện nay thuộc về các kỹ thuật viên điện gió. Trong khi nghề lắp đặt tấm pin năng lượng mặt trời hiện đứng thứ ba về mức độ tăng trưởng việc làm tại Hoa Kỳ.”
Trong phần trao đổi với sinh viên Fulbright, ông John Kerry khuyến khích thế hệ trẻ Việt Nam kiên nhẫn dành thời gian tìm ra đam mê đích thực của bản thân, nhưng đồng thời không quên trân trọng những tháng năm tươi đẹp của tuổi trẻ, lẫn những lợi ích có được từ một nền giáo dục đại học tân tiến. “Ngày nay, các bạn trẻ không phải bó hẹp mình với chỉ một ngành nghề duy nhất,” ông chia sẻ. “Ngày nay, các bạn có sự tự do và lợi thế để khám phá thế giới, để chọn cho mình nhiều con đường, sự nghiệp khác nhau. Hãy chọn cho mình sự nghiệp mà bạn hằng tin tưởng, làm những điều đem lại niềm vui và hạnh phúc cho chính bản thân mình.”
Hợp tác công tư: Một khởi đầu “xanh” tại Đại học Fulbright Việt Nam
Tại sự kiện ngày 25/2, ông John Kerry đã công bố khoản hỗ trợ trị giá 16,5 triệu USD của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) cho Đại học Fulbright Việt Nam trong vòng 3 năm tới. Song song với khoản hỗ trợ 37 triệu USD từ Tổ chức Tài chính Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (DFC), cam kết mới nhất này thể hiện niềm tin vào tinh thần hợp tác hợp tác song phương giữa hai nước thông qua giáo dục, lẫn tiềm năng phát triển của Fulbright trong thời gian tới.
Vào năm 2017, ông John Kerry trên cương vị Ngoại trưởng Hoa Kỳ, cùng đại diện của Công ty Đầu tư Tư nhân Hải ngoại của Chính Phủ Mỹ (OPIC), đã trao ý định thư cho bà Đàm Bích Thuỷ, Chủ tịch Đại học Fulbright Việt Nam, nhằm tài trợ xây dựng khuôn viên chính của trường. Từ đó đến nay, Đại học Fulbright đã vinh dự đón nhận những khoản đóng góp hào phóng từ các nhà từ thiện trong và ngoài nước, các cơ quan và tổ chức phát triển của Chính phủ Mỹ, và quan trọng không kém, khu đất rộng 15 ha được cấp bởi Ủy ban Nhân dân TP. HCM – nhằm hỗ trợ giai đoạn 1 dự án xây dựng khuôn viên chính của trường tại Khu Công nghệ Cao Thành phố Hồ Chí Minh.
Trong bài phát biểu khai mạc sự kiện ngày 25/2, bà Đàm Bích Thủy đã nêu bật tầm nhìn của Fulbright về một khuôn viên đại học “sẽ đóng vai trò như một phòng thí nghiệm sống động về phát triển bền vững cho sinh viên, giảng viên và công chúng quan tâm”: dự án được kỳ vọng sẽ đạt chứng nhận LEED (chứng nhận cho các công trình xây dựng xanh được cấp bởi Hội đồng Xây dựng Xanh Mỹ) về tiêu chuẩn thiết kế, xây dựng và vận hành bền vững, cũng như chứng nhận tương đương LOTUS – chứng nhận công trình xanh của Việt Nam.
“Khuôn viên trường sẽ là khu phức hợp giáo dục tiên tiến nhất về môi trường từng được xây dựng tại Việt Nam, thể hiện cam kết của Fulbright nhằm giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, dù đó là sự đầu tư vào một công trình xanh, nỗ lực thúc đẩy hoạt động giảng dạy, nghiên cứu và tư vấn chính sách, hay khuyến khích những sáng kiến mới từ các thành viên trong cộng đồng.” – Bà Đàm Bích Thủy cho hay.
Những nỗ lực chung trong hợp tác công tư giữa Việt Nam và Hoa Kỳ nhằm đầu tư vào Fulbright, và đồng nghĩa với đó, vào tương lai của Việt Nam và công cuộc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo, là điều mà ông John Kerry hoan nghênh tại buổi giao lưu với sinh viên trường và các vị khách quý vừa qua: “Đại học Fulbright là minh chứng rõ rệt nhất cho tinh thần hiện thực hóa những điều không tưởng, rằng ẩn sâu trong mỗi con người là nguồn nội lực quý giá nhằm khắc phục và vượt qua những thời kỳ đen tối nhất trong lịch sử, rằng chúng ta có thể chung tay và cùng nhau hướng về sứ mệnh cao cả của giáo dục, và gây dựng tương lai cho thế hệ trẻ sau này.”
Đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ về Biến đổi Khí hậu John Kerry: “Tôi đang đấu tranh vì Phương án A”
Trong buổi giao lưu thân mật tại khuôn viên Crescent của Đại học Fulbright, ông John Kerry cũng đã nêu bật lên cơ hội đầu tư và phát triển đến từ công nghệ xanh trên toàn cầu. Với các ví dụ cụ thể về sự đồng lòng với chính phủ và cam kết của những tập đoàn lớn như General Motors, Ford Motor Company và Tesla trong lộ trình tương lai của xe điện tại Hoa Kỳ (tức phát thải ròng bằng 0 năm 2050), vị cựu Ngoại trưởng cho hay: “Lĩnh vực tài chính toàn cầu với hàng tỷ USD đã sẵn sàng tham gia và hướng đến những mục tiêu đặt ra nhằm giải quyết khủng hoảng khí hậu. Điều đó cho thấy mối lưu tâm của các nhà đầu tư trên thị trường hiện đang đặt ở đâu, rằng họ đang đánh cược thế nào vào tương lai.”
Dù nguồn vốn để đầu tư vào các dự án xanh trên toàn cầu có thể lên đến hàng tỷ USD, ông John Kerry cũng nhấn mạnh: “Nguồn tiền này không mang tính chất tặng phẩm, mà là tiền đầu tư. Vậy nên bạn cần thiết lập những dự án giúp đem lại lợi nhuận cho các nhà đầu tư. Chính phủ cần hợp tác với các nhà tài trợ, các định chế tài chính đại diện cho khu vực tư lẫn các ngân hàng phát triển đa phương nhằm giảm thiểu rủi ro cho các khoản đầu tư trên. Điều làm nên sự khác biệt ở những khoản đầu tư này nằm ở khả năng giúp doanh nghiệp chi trả chi phí thành lập và vận hành ban đầu, gồm đầu tư vào trang thiết bị máy móc và công nghệ, xây dựng cơ sở hạ tầng, chiêu mộ và giữ chân nhân tài, v.v. nhằm tạo dựng nền tảng cho những bước phát triển tương lai.”
Trả lời câu hỏi của ông Lê Hồng Minh, Sáng lập và Tổng Giám đốc Công ty cổ phần VNG, đồng thời là một trong 8 thành viên ban đầu của Hội đồng Sáng lập Fulbright, về liệu chăng thế giới đã sẵn sàng cho một Phương án B trong trường hợp không đạt được những mục tiêu đề ra về giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, ông John Kerry cho hay: “Tôi không thực sự nghĩ nhiều về phương án B, vì tôi vẫn đang quyết liệt đấu tranh cho phương án A.”
“[Tại COP26]”, châu Âu đã cam kết giảm phát thải 55% khí nhà kính từ nay đến năm 2030. Ở Mỹ, cam kết đó là 50 đến 52%. Canada là 45 đến 50%. Hàn Quốc và Nhật Bản cũng ở mức cam kết tương tự như vậy,” ông John Kerry chia sẻ. “Nhưng thực chất, chỉ 20 quốc gia tạo ra 80% tổng lượng phát thải carbon trên toàn cầu. Vậy nên, nếu chúng ta có thể khống chế mức tăng nhiệt độ Trái đất ở 1,5 độ C, dù còn thiếu sự tham gia của nhiều nước khác, tiềm năng trước mắt chúng ta vẫn còn rất lớn. Chúng ta có thể chiến thắng cuộc chiến này nếu tất thảy mọi người cùng chung tay hành động. Câu hỏi đặt ra là liệu chúng ta có thể hành động kịp thời hay không? Tôi tin rằng chúng ta hoàn toàn có thể.”
Bảo Quyên
